Na skwerze na szczecińskim Krzekowie w czwartek odsłonięto pomnik niedźwiedzia Wojtka, kaprala Armii Andersa. W 2016 roku radni nazwali jego imieniem pobliską ulicę. Po raz dziesiąty w Płocku odbył się pogrzeb dzieci nienarodzonych. W wigilię Dnia Dziecka Utraconego 14 października br. uroczystości na cmentarzu katolickim w Płocku przewodniczył biskup senior Roman Marcinkowski. Przed liturgią ks. Wojciech Kućko, diecezjalny duszpasterz rodzin, cytując słowa proroka Izajasza: „Czyż może Stoi tam również przeważnie pomnik nienarodzonych. W tym miejscu spoczywają szczątki dzieci zmarłych wskutek poronienia oraz dzieci zamordowanych wskutek aborcji. Odwiedzając groby naszych bliskich, warto sprawdzić czy na cmentarzu, na którym się znajdujemy, jest kwatera lub pomnik dzieci nienarodzonych. Pomnik Ofiar Grudnia 1970, potocznie zwany Aniołem Wolności – pomnik upamiętniający ofiary wydarzeń grudniowych w 1970 roku, znajdujący się na pl. Solidarności w Szczecinie . Kamień węgielny pod pomnik, wzniesiony z inicjatywy radnych miejskich oraz Stowarzyszenia Grudzień ’70–Styczeń ’71, położono 17 grudnia 2003 roku [1]. Aleja platanów klonolistnych obejmuje 212 okazów, a całość założenia jest chroniona jako pomnik przyrody. Łączna powierzchnia pokrycia koron drzew wynosi około 30 200 m2, a ich wiek to około 100 lat. Szczecin może pochwalić się najliczniejszą populacją platanów w Polsce – ponad 1000 okazów rosnących na terenie miasta. Plac Lotników, (2009 r.) Pomnik Bartolomea Colleoniego w Szczecinie – konny posąg słynnego kondotiera, znajdująca się w Szczecinie zabytkowa kopia renesansowego pomnika Bartolomea Colleoniego dłuta Andrei del Verrocchia (odsłoniętego 21 marca 1496 w Wenecji, na placu świętych Jana i Pawła ). . Do skandalicznego aktu wandalizmu doszło w ostatni weekend na cmentarzu komunalnym w Brzezówce w gminie Hażlach w powiecie cieszyńskim. Nieznani sprawcy oblali czarną smołą pomnik dzieci nienarodzonych. Pomoc w oczyszczeniu pomnika zadeklarował już Michał Wójcik, wiceminister sprawiedliwości. Zniszczony pomnik dzieci nienarodzonych w Hażlachu. Wandale oblali pomnik smołą Nieznani sprawcy zniszczyli pomnik nienarodzonych dzieci na cmentarzu komunalnym w Brzezówce w gminie Hażlach w powiecie cieszyńskim. Wandale oblali pomnik czarną smołą. Mieszkańcy gminy i wójt są oburzeni. - Wiele osób zaangażowało się aby to miejsce powstało. Niestety wczoraj (może data nieprzypadkowa) jeden szczeniacki wybryk to wszystko przekreślił. Jakim trzeba być człowiekiem aby pod osłoną nocy wylać farbę na pomnik dzieci nienarodzonych - napisał na Facebooku Grzegorz Sikorski, wójt gminy Hażlach. - Mam nadzieję, że sprawca zostanie zatrzymany i pokryje wszystkie koszty związane z budową nowego pomnik - dodaje wójt. ZOBACZ RÓWNIEŻ: Skandal w Dąbrowie Górniczej. Ktoś pomazał kota czerwonym sprayem. "Mogło dojść do zatrucia zwierzęcia" Pomoc zadeklarował Michał Wójcik, sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. - Dzicz zniszczyła pomnik dzieci nienarodzonych w Haźlachu (śląskie). To miejsce symboliczne, gdzie matki zapalają znicze dla swoich utraconych dzieci. Wylano smołę, żeby utrudnić czyszczenie. Rozmawiałem już z wójtem gminy i p. Marszałek Beatą Białowąs. Pomożemy - zapewnia Wójcik na Twitterze. Jak informuje Polsat News, rzecznik cieszyńskiej policji asp. Krzysztof Pawlik zapewnił, że funkcjonariusze badają sprawę. Prawdopodobnie we wtorek zdecydują, w jaki sposób zostanie zakwalifikowana dewastacja. Może to być zniszczenie mienia lub naruszenie miejsca kultu. ZOBACZ TAKŻE: Katowice pomogą sprzedawcom kwiatów, którzy po zamknięciu cmentarzy zostali na lodzie! Lista pomników jest w ciągłej rozbudowie. Zachęcamy do pomocy w jej uzupełnianiu. Przesyłajcie miejsca takich pomników, najlepiej ze zdjęciem, na nasz adres email. Współrzędne geograficzne miejsc są przybliżone, nie weryfikowaliśmy też osobiście każdego miejsca dlatego prosimy o informacje jeśli odkryjecie jakiś błąd. Mapę z listą pomników można znaleźć tutaj. Miejscowość Miejsce Tomaszów Lubelskiwoj. lubelskie Targowa Górkawoj. wielkopolskie ul. Łukasińskiego Chodzieżwoj. wielkopolskie Lublinwoj. lubelskie Cmentarz na Majdanku, Lublin Adres grobu: S8 Z18 rząd 2, numer 3i4. Dokładna lokalizacja na Google Maps: @ Warszawa, Służewwoj. mazowieckie Świnoujściewoj. zachodniopomorskie Knurówwoj. śląskie Łukówwoj. lubelskie Cmentarz parafialny św. Rocha Płockwoj. mazowieckie Cmentarz przy ul. Kobylińskiego Kórnikwoj. wielkopolskie Giżyckowoj. warmińsko-mazurskie Cmentarz komunalny, al. 1 Maja Rzeszówwoj. podkarpackie cmentarz komunalny Wilkowyja Oleckowoj. warmińsko-mazurskie cmentarz komunalny I, ul. Gołdapska, obok Pomnika Sybiraków Krotoszynwoj. wielkopolskie Cmentarz parafialny Puszczykowowoj. wielkopolskie cmentarz Łosicewoj. mazowieckie Cmentarz parafialny Wrześniawoj. wielkopolskie cmentarz komunalny, ul. Kościuszki Ruda Śląskawoj. śląskie cmentarz parafialny przy ul. Lubaszwoj. wielkopolskie cmentarz Czarnkówwoj. wielkopolskie Cmentarz parafialny Obornikiwoj. wielkopolskie Cmentarz parafialny Korfantówwoj. opolskie Czerwonakwoj. wielkopolskie Cmentarz parafialny Warszawawoj. mazowieckie Stara Miłosna, ul. Gościniec Dźwierszno Wielkiewoj. wielkopolskie Cmentarz parafialny Cieszynwoj. śląskie Cmentarz Komunalny Kazimierz dolnywoj. lubelskie Cmentarz Parafialny Chełmwoj. lubelskie Cmentarz parafialny (ul. Lwowska) przy kaplicy grobowej rodziny Bielskich Zakrzówekwoj. lubelskie Cmentarz Parafialny, po prawej stronie patrząc na ołtarz polowy. Wałczwoj. zachodniopomorskie Cmentarz komunalny Dolne Miasto Szczecinekwoj. zachodniopomorskie Cmentarz Komunalny Szczecinwoj. zachodniopomorskie Cmentarz Centralny, ul. Ku Słońcu, Kwatera 80 f, blisko wejścia od ul. Wierzbowej Szczecinwoj. zachodniopomorskie Cmentarz Centralny, ul. Ku Słońcu, Kwatera 80 f, blisko wejścia od ul. Wierzbowej Stargardwoj. zachodniopomorskie cmentarz komunalny, ul. Kościuszki Koszalinwoj. zachodniopomorskie Cmentarz Komunalny, ul. Gnieźnieńska Barlinekwoj. zachodniopomorskie Cmentarz Komunalny, ul. Gorzowska Tulcewoj. wielkopolskie Cmentarz Parafialny Tarnowo Podgórnewoj. wielkopolskie Cmentarz Parafialny Robakówwoj. wielkopolskie Cmentarz przy Parafii Św. Józefa Rzemieślnika Poznańwoj. wielkopolskie Cmentarz Górczyński Poznańwoj. wielkopolskie Cmentarz na Starołęce Poznańwoj. wielkopolskie Cmentarz Komunalny Miłostowo Licheń Starywoj. wielkopolskie Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej, Kaplica Dzieci Nienarodzonych Poznańwoj. wielkopolskie Cmentarz Parafialny (Jeżycki na Ogrodach), ul. Nowina 1, Pomnik obok kaplicy, przy grobie dr Wandy Błeńskiej Piławoj. wielkopolskie Cmentarz komunalny, ul. Motylewska Ostrów Wielkopolskiwoj. wielkopolskie Cmentarz, ul. Limanowskiego Opalenicawoj. wielkopolskie Cmentarz, ul. Farna Obrzyckowoj. wielkopolskie Cmentarz Parafialny, Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła Miasteczko Krajeńskiewoj. wielkopolskie Cmentarz Parafialny, Grób przy Krzyżu Koninwoj. wielkopolskie Pomnik Dzieci Poczetych i Nienarodzonych przy kosciele Maksymiliana Kolbe Kolbe Koninwoj. wielkopolskie Cmentarz Komunalny, (Morzysław) Ełkwoj. warmińsko-mazurskie Cmentarz Komunalny nr 1 Elblągwoj. warmińsko-mazurskie cmentarz Dębica, ul. Łęczycka Staszówwoj. świętokrzyskie Cmentarz Skarżysko-Kamiennawoj. świętokrzyskie Cmentarz komunalny na Łyżwach Ostrowiec Świętokrzyskiwoj. świętokrzyskie Cmentarz Komunalny Zawierciewoj. śląskie Cmentarz Parafialny Tychywoj. śląskie Cmentarz parafialny na Żwakowie Sosnowiecwoj. śląskie Cmentarz na Środuli Rydułtowywoj. śląskie Parafia św. Jerzego, Drzewa Pamięci w Miejscu Pamięci o Dzieciach Utraconych Katowice (Załęże)woj. śląskie Cmentarz Parafialny Jaworzno (Szczakowa)woj. śląskie Cmentarz Parafialny Jastrzębie Zdrójwoj. śląskie Cmentarz komunalny w Ruptawie, ul. Okrzei Brzezówka (gmina Hażlach)woj. śląskie Cmentarz Komunalny Bielsko-Biała (Komorowice)woj. śląskie Cmentarz Parafialny Bielsko-Biała (Kamienica)woj. śląskie Cmentarz Komunalny, ul. Karpacka Tczewwoj. pomorskie Cmentarz Komunalny, ul. Rokicka Sztumwoj. pomorskie Cmentarz Zajezierze Starogard Gdańskiwoj. pomorskie Cmentarz Komunalny Słupskwoj. pomorskie Nowy Cmentarz, ul. Zachodnia Kościerzynawoj. pomorskie Cmentarz Gdynia (Chylonia)woj. pomorskie Parafia Św. Mikołaja, ul. Pelplińska Gdańskwoj. pomorskie Cmentarz Łostowice, Kwatera 77 Chojnicewoj. pomorskie Cmentarz parafialny Zambrówwoj. podlaskie Cmentarz Komunalny, ul. Ostrowska, przy głównej alejce naprzeciwko kaplicy cmentarnej Suwałkiwoj. podlaskie Cmentarz parafialny, ul. Bakałarzewska Łomżawoj. podlaskie Cmentarz Komunalny, ul. Przykoszarowa 26 Kolnowoj. podlaskie Cmentarz Komunalny Karakulewoj. podlaskie Cmentarz Grajewowoj. podlaskie Cmentarz Parafialny Grajewowoj. podlaskie Cmentarz komunalny, ul. Pułaskiego Białystokwoj. podlaskie Cmentarz Farny, ul. Raginisa Białystokwoj. podlaskie Cmentarz parafialny, ul. ks. Suchowolca, osiedle Dojlidy Trzebowniskowoj. podkarpackie Cmentarz Parafialny Stalowa Wolawoj. podkarpackie Cmentarz komunalny, Pierwszy grób: kwatera XI rząd L miejsce 2 Drugi grób: kwaterze XI rząd Ł miejsce 1 Przemyślwoj. podkarpackie Cmentarz Zasański Łańcutwoj. podkarpackie Cmentarz Komunalny, ul. Mościckiego Krosnowoj. podkarpackie Cmentarz Komunalny Giedlarowawoj. podkarpackie Cmentarz Parafialny Opole (Półwieś)woj. opolskie Cmentarz Komunalny trzy jeszcze nieoznaczone kwatery przy alei nr 57, przy grobach małych dzieci Opolewoj. opolskie Parafia św. Jacka, Kaplica Aniołów Stróżów Góra Św. Annywoj. opolskie Parafia Bazylika Św. Anny Warszawa (Wola)woj. mazowieckie Cmentarz Wolski, ul. Wolska 180/182 Warszawa (Służew)woj. mazowieckie Parafia Św. Katarzyny, ul. Fosa 17 Cmentarz przy samym kosciele Grob z pomnikiem znajduje sie w centralnym miejscu cmentarza (na normalnej kwaterze). Wyszkówwoj. mazowieckie Cmentarz komunalny Szyszkiwoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny Sierpcwoj. mazowieckie Cmentarz parafialny (obok kaplicy), Siedlcewoj. mazowieckie Cmentarz Janowski, Radzanów (nad Wkrą)woj. mazowieckie Cmentarz Parafialny Radom Skwer koło Kurii, Pomnik Maryi Matki Życia, ul. Malczewskiego Pułtusk (Popławy)woj. mazowieckie Cmentarz Parafialny Przasnyszwoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny, ul. Baranowska, Płońskwoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny, ul. Kopernika Piasecznowoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny, ul. Kościuszki Glinianka Cmentarz parafii św. Wawrzyńca Ostrów Mazowieckiwoj. mazowieckie Cmentarz, ul. Lubiejewska grób za kaplicą cmentarną Ostrołękawoj. mazowieckie Cmentarz parafialny, ul. Kurpiowska Piasecznowoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny, ul. Kościuszki Gliniankawoj. mazowieckie Cmentarz parafii św. Wawrzyńca Ostrołękawoj. mazowieckie Cmentarz parafialny, ul. Kurpiowska Markiwoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny, ul. Bandurskiego, Gzywoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny Garwolinwoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny, ul. Cmentarna 1 Ciechanówwoj. mazowieckie Cmentarz Komunalny, ul. Gostkowska 86 Bielskwoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny Baboszewowoj. mazowieckie Cmentarz Parafialny, ul. Glinojecka Tarnówwoj. małopolskie Cmentarz w Tarnowie – Mościcach, ul. Czarna Droga Nowy Targwoj. małopolskie Cmentarz komunalny, ul. Szpitalna Nowy Sączwoj. małopolskie Cmentarz Gołąbkowicki Morawica (gm. Liszki)woj. małopolskie Cmentarz parafialny św. Bartłomieja Limanowawoj. małopolskie Cmentarz Komunalny Krakówwoj. małopolskie Cmentarz Parafialny, ul. Zawiła, przy głównej alejce, niedaleko kaplicy cmentarnej Bochniawoj. małopolskie Cmentarz św. Rozalii Zduńska Wolawoj. łódzkie Cmentarz, ul Łaska, przy głównym wejsciu na prawo Skierniewicewoj. łódzkie Cmentarz Komunalny, ul. Strobowskiej Radomskowoj. łódzkie Parafia Św. Lamberta Łódźwoj. łódzkie Stary Cmentarz, ul. Ogrodowa część katolicka, Parafia Św. Józefa, 29 kwatera, 1 rząd Bełchatówwoj. łódzkie Cmentarz, Grób obok kaplicy Świebodzinwoj. lubuskie Parafia Św. Michała Archanioła Otyńwoj. lubuskie Cmentarz komunalny Gorzów Wielkopolskiwoj. lubuskie Cmentarz Komunalny, ul. Żwirowa 5 Sulów (k. Zakrzówka)woj. lubelskie Cmentarz parafialny Grób obok krzyża Włocławek (Rózinowo)woj. kujawsko-pomorskie Cmentarz Parafialny, Parafia Chrystusa Króla Włocławek (Michelin)woj. kujawsko-pomorskie Cmentarz Komunalny, ul. Chopina Toruńwoj. kujawsko-pomorskie Centralny Cmentarz Komunalny, ul. Grudziądzka 192/196 Szpetal Górnywoj. kujawsko-pomorskie Cmentarz Parafialny Rypinwoj. kujawsko-pomorskie Cmentarz Parafialny, ul. Lipnowska Kobylanka k. Grudziądzawoj. kujawsko-pomorskie Cmentarz Komunalny Inowrocławwoj. kujawsko-pomorskie Cmentarz Komunalny Chełmżawoj. kujawsko-pomorskie Nowy Cmentarz Parafialny Bydgoszczwoj. kujawsko-pomorskie Cmentarz Komunalny, ul. Wiślana 20, sektor dziecięcy, aleja XIII Brześć Kujawskiwoj. kujawsko-pomorskie Cmentarz, ul. Kolejowa Żarówwoj. dolnośląskie Ząbkowice Śląskiewoj. dolnośląskie Cmentarz Komunalny, ul. Bohaterów Getta, Aleja Zasłużonych na Cmentarzu Wrocławwoj. dolnośląskie Cmentarz Parafialny, ul. Smętna Wrocławwoj. dolnośląskie Cmentarz Osobowicki, ul. Osobowicka 59, Kwatera 79, po prawej stronie Wałbrzychwoj. dolnośląskie Cmentarz przy ul. Moniuszki (tuż koło kaplicy) Świdnicawoj. dolnośląskie Jaszków (koło Legnicy)woj. dolnośląskie Cmentarz Komunalny, sektor C1, rząd 4, nr grobu 21 Dywity k/Olsztynawoj. warmińsko-mazurskie Cmentarz komunalny Bolesławiecwoj. dolnośląskie Cmentarz Komunalny, ul. Śluzowa 10 Nysawoj. opolskie Cmentarz przy ulicy Złotogłowickiej Wejherowowoj. pomorskie Cmentarz Śmiechowski, ul. Roszczynialskiego Rumiawoj. pomorskie Cmentarz Komunalny, ul. Górnicza 29, Rumia Robakowowoj. pomorskie Cmentarz przy Parafii Św. Józefa Rzemieślnika w Robakowie Zielona Górawoj. lubuskie Stary Cmentarz (kwatera18) - Wierzymy, że dzieci uczestniczą w pełni miłości Boga - mówił bp Marek Solarczyk, modląc się nad grobami dzieci nienarodzonych na cmentarzu w Radomiu. Na cmentarzu komunalnym przy Ofiar Firleja w Radomiu poświęcono dziś nowe, białe białe krzyże upamiętniające 121 nienarodzonych dzieci. Przy ich grobach modlił się biskup radomski Marek Solarczyk. Z inicjatywą odnowienia nagrobków wyszli Rycerze Kolumba. - Wierzymy, że dzieci uczestniczą w pełni miłości Boga. Prosimy, aby otoczył On swoją mocą ich rodziców i bliskich. Prosimy również o umocnienie dla wszystkich, którzy przeżywają w tych dniach smutek z powodu śmierci nienarodzonych dzieci – modlił się bp Solarczyk. Z inicjatywą odnowienia nagrobków wyszli Rycerze Kolumba. - Jeden z naszych braci jest stolarzem i razem ze swoim kolegą wykonał te krzyże. Dzisiaj je zamontowaliśmy na cmentarzu, gdzie znajduje się kwatera dzieci nienarodzonych – powiedział Leszek Jagiełło z Rady Rycerzy Kolumba przy parafii MB Bolesnej w Radomiu. Od 2009 r. w Radomiu pochówki dzieci nienarodzonych, które nie zostały odebrane przez rodziców, są finansowane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Radomiu. - Formalnie jest to zadanie gminy, ale realizowane przez nas - powiedział Marcin Gierczak, dyrektor MOPS w Radomiu. Z danych Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego w Radomiu wynika, że ok. 20 proc. nienarodzonych dzieci nie jest odbieranych przez rodziców ze szpitali. Obecnie na Firleju są cztery kwatery, gdzie są grzebane dzieci nienarodzone. W najbliższym czasie Rycerze Kolumba chcą postawić dwa pomniki dzieci nienarodzonych na cmentarzu przy ulicy Limanowskiego i Ofiar Firleja. Groby dzieci nienarodzonych znajdują się na cmentarzach w Skarżysku-Kamiennej, Końskich i Starachowicach, a pomnik dzieci utraconych w Pionkach. Statystyki wskazują, że około 10–15 proc. wszystkich ciąż kończy się poronieniem, z czego do 80 proc. poronień dochodzi w pierwszym trymestrze ciąży. Tworzymy dla Ciebie Tu możesz nas wesprzeć. Sebastian WołoszKilkanaścioro nienarodzonych dzieci spoczęło w poniedziałek we wspólnej mogile na cmentarzu przy ul. Bronowickiej. To był pierwszy pogrzeb dzieci utraconych w naszym mieście. Teraz prochy dzieci będą chowane tam dwa razy w roku nawet przez ponad 150 lat. Nie było im dane żyć na tym świecie. Rozżalonym rodzicom przytulić ich, zobaczyć. Niektórzy zrozpaczeni rodzice zdecydowali się, by je pochować indywidualnie, inni nawet nie wiedzieli, że mogą to zrobić, choć pogrzeb dziecka utraconego jest możliwy zgodnie z prawem, niezależnie od tego, kiedy następuje poronienie, jeszcze inni wyparli to tragiczne wydarzenie ze swojego Każdemu człowiekowi należy się szacunek. Te dzieci przecież zaistniały, należy im się zatem godny pochówek, nie mogą być traktowane przedmiotowo – mówi ks. Tomasz Ceniuch z Fundacji Donum Vitae w Szczecinie, która wspiera rodziców po stracie. - Taką możliwość muszą mieć rodzice, którzy chcą pochować swoje nienarodzone dziecko, w innych przypadkach powinno zapewniać taką możliwość miasto. To w powinności gminy jest pochówek ciał osób, których nie może pochować rodzina, bliscy. W naszym prawie lokalnym już jest taki zapis. Szpitale mogą zgłaszać Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Rodzinie chęć przekazania ciał utraconych dzieci, które później spoczną we wspólnym grobowcu. MOPR przez cały rok zabezpiecza miejsce w miejskiej chłodni, gdzie przechowywane są ich ciała. Chęć pochowania dzieci mogą zgłaszać także sami rodzice. W tym celu muszą tylko uzyskać przynajmniej kartę zgonu do celów pochówkowych, czyli dokument od we wspólnym grobowcu utraconych dzieci będą odbywały się dwa razy w roku – w marcu z okazji Narodowego Dnia Życia 24 marca i 15 października z okazji Światowego Dnia Dziecka Pochowanie nienarodzonego dziecka to ważny element procesu przeżywania żałoby, taki sam jak w przypadku pochówku ludzi dorosłych – dodaje ks. Ceniuch. - Dzięki temu rodzice mogą się z nimi pożegnać, mają też miejsce, do którego mogą przyjść, by swoje dziecko wspominać. Choć medycyna rozwija się, to jednak zagadnienie utraty dziecka jest często nie do przezwyciężenia. Zawsze jednak można być przy człowieku cierpiącym i godnie żegnać tego, który odszedł z tego świata. Potrzeba, by szpitale zawsze, z szacunkiem dla godności cierpiących rodziców, informowały ich o możliwości pochowania dziecka niezależnie od długości trwania ciąży, choćby we wczesnych tygodniach, a jeśli rodzice nie decydują się na indywidualny pogrzeb dziecka, by dążyły do tego, by spoczęły one w godnym miejscu i w godny sposób. Mamy głęboką nadzieję, że tak będzie w przypadku każdego utraconego Jako mama trójki nienarodzonych dzieci, mam wrażenie, że to miejsce jest bardziej potrzebne nam rodzicom niż wam - dzieciom - mówiła jedna z uczestniczek uroczystości pogrzebowych. - Jest nam potrzebne miejsce ukojenia i pamięci, które pomoże nam przeżyć ten smutek, którego doświadczamy, kiedy znikacie z naszego życia w sposób fizyczny. Tutaj możemy spotykać się z bliskimi, innymi rodzicami, patrzeć na ten napis i nieustannie powtarzać go jak modlitwę "jestem". Ten pomnik dla mnie jako dla mamy również trójki żyjących dzieci - pełni wymiar edukacyjny. Dzięki temu, że jest pamiątka o dzieciach nienarodzonych, mogę moim żyjącym dzieciom opowiadać o ich rodzeństwu, przyprowadzać tu, pielęgnować pamięć... Jesteście, będziecie, kiedyś się spotkamy. Do zobaczenia. ZOBACZ TEŻ: Najbardziej znanymi cmentarzami w Polsce są warszawskie Powązki i Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Obydwa cmentarze, liczące odpowiednio 43 i 42 hektary, choć dorównują wielkością Państwu Watykańskiemu, nie mogą się porównywać z czterokrotnie większym Cmentarzem Centralnym w Szczecinie. Dzięki swej powierzchni 172 hektarów jest on największą nekropolią w Polsce, trzecim co do wielkości cmentarzem w Europie i jednym z największych na świecie. Jednak to nie tylko ogromny teren świadczy o wyjątkowości tego cmentarza. Jest on miejscem pochówku w większości mieszkańców Szczecina, ale także ogromnym, bogatym w różnorodną faunę i florę parkiem, w którym szczecinianie chętnie spędzają czas wolny. Cmentarz Centralny w Szczecinie Cmentarz - park Cmentarz Centralny w Szczecinie zupełnie nie przypomina tych nekropolii, które zapełniają krajobraz polskich wsi czy miast, gdzie często przejście pomiędzy grobami ze względu na małą ilość miejsca jest nie lada wyczyn. Nekropolia od początku miała pełnić rolę cmentarza-parku, co do dziś stanowi o jego wyjątkowości. Aby zrozumieć oryginalność tego cmentarza, należy koniecznie cofnąć się do momentu jego planowania. Foto: Shutterstock Cmentarz Centralny w Szczecinie Gdy pod koniec XIX wieku kilkadziesiąt istniejących w prężnie rozwijającym się Szczecinie cmentarzy było już przepełnionych, postanowiono o budowie nowego, mającego zapewnić mieszkańcom miejsce pochówku na najbliższe dziesięciolecia. Pierwotnie pod budowę przeznaczono 142 hektary, a zaprojektowaniem nowej nekropolii zajął się Wilhelm Meyer-Schwartau - główny architekt Szczecina, projektant najważniejszych miejskich budowli, któremu Szczecin w dużej mierze zawdzięcza swój obecny wygląd. Tworząc cmentarz-park wzorował się na projekcie nekropolii w Hamburgu - Cmentarza Ohlsdorf. Powstał on dwadzieścia lat przed cmentarzem szczecińskim i jest obecnie drugą pod względem wielkości nekropolią na świecie. Foto: Shutterstock Cmentarz Centralny w Szczecinie Podobieństwo widoczne jest przede wszystkim w podstawowym zamyśle autorów, a także w odejściu od wizji cmentarza zapełnionego grobami, w którym płyta nagrobna ociera się o płytę, a brak naturalnych walorów estetycznych nie sprzyja kontemplacji. Meyer-Schwartau, który zdobywał swą praktykę przy restauracji Katedry w Spirze, był też autorem głównych budowli mieszczących się na cmentarzu. Zaprojektował długą na 77 metrów zbudowaną w stylu neoromańskim bramę główną, która obok kościoła jest znakiem rozpoznawczym nekropolii. Służyła jako zaplecze gospodarczo- administracyjne. Natomiast cmentarna neoromańska kaplica wzniesiona na początku XX wieku jest niezwykle ciekawym architektonicznie budynkiem. Zbudowana na planie krzyża greckiego, bogata w półkoliste łuki i trójkątne szczyty, doskonale współgra z bramą główną. Obecny wygląd kościoła to efekt remontów wymuszonych pożarem w 1981 r. Foto: Shutterstock Cmentarz Centralny w Szczecinie Cmentarz - ogród Dzieło Meyer-Schwartaua dokończył mistrz sztuki uprawiania ogrodów Georg Hannig, który swe doświadczenie zdobywał w ogrodach Wersalu. Korzystając z naturalnych dla naszego klimatu roślin oraz sprowadzając różne gatunki drzew i krzewów z całego świata, których obecnie jest tu ponad czterysta rodzajów, zamienił cmentarz-park, w cmentarz-ogród. Łączenie w odpowiednie kompozycje współgrających ze sobą roślin sprawiło, że każdy zakątek cmentarza ma swój niepowtarzalny urok, niezależnie od pory roku. Foto: Shutterstock Cmentarz Centralny w Szczecinie Hannig był również pierwszym dyrektorem cmentarza, za którego kadencji opracowano regulamin porządkujący zasady stawiania pomników. Określono dopuszczalne rozmiary nagrobków i materiały, z których mają być wykonane. Zdecydowanie zakazano gipsowych figur oraz metalowych płyt, a przede wszystkim zabroniono umieszczania pomników "produkowanych hurtowo". Dzięki tym zasadom nagrobki są ogromnym skarbem ówczesnej kultury i zwyczajów pochówkowych. Każdy grób jest wyjątkowy: jedne są bogato zdobione, z elementami wskazującymi np. na wykonywany przez zmarłego zawód; drugie zaś to proste kamienie z wyrytymi nazwiskami. Bez względu na wygląd, każdy kryje za sobą wyjątkową historię. Foto: mjfgim / Shutterstock Cmentarz Centralny w Szczecinie Trakt pamięci Łączna długość dróg - głównych i pobocznych - wynosi ponad 70 km, czyli tyle ile odległość pomiędzy Krakowem a Katowicami. Nie sposób jest zatem przejść całego cmentarza, szczególnie jeśli jest on jednym z licznych miejsc do odwiedzenia na mapie Szczecina. Dlatego też stworzony został trakt historyczny prezentujący najważniejsze, wybrane punkty nekropolii. Na trasie wyznaczono 21 stacji, a jej przejście zajmuje około dwóch godzin. Zwiedzający zobaczą wiele pomników pojedynczych ludzi, pomniki upamiętniające wydarzenia historii najnowszej, a także poczują wyjątkowy klimat - pomieszanie klimatu śmierci, o której przypominają nagrobki, z wszechobecnym życiem prezentowanym przez wyjątkową florę. Foto: Shutterstock Cmentarz Centralny w Szczecinie Zwiedzający mają okazję przyjrzeć się wielu pomnikom, arcydziełom sztuki nagrobnej. Wśród nich wykonany na początku XX wieku z wapienia nagrobek umowny rodziny Hindrisched-Ziegler z wyrzeźbionymi postaciami mężczyzny i kobiety trzymającej na rękach dziecko. Nagrobek kupieckiej rodziny Kissling z wyjątkowymi kolumnami ustawionymi w półkolu. Pomnik kobiety z dzieckiem upamiętniający Tonię Meister zmarłą podczas porodu. Jednym z najchętniej odwiedzanych przez szczecinian grobem jest pomnik nadburmistrza Szczecina Hermanna Hakena i jego żony Johanny. Burmistrz zarządzał miastem na przełomie XIX i XX wieku, kiedy miasto rozwijało się bardzo prężnie. Ponieważ po II wojnie światowej na cmentarzu zaczęło brakować miejsc, rozpoczęto likwidację grobów niemieckich. Zniszczono wiele zabytkowych pomników i płyt nagrobnych. Z tych, które udało się uratować, kilkanaście lat temu stworzono Lapidarium. To ciekawe miejsce, przechowujące ocalałe historie, zorganizowano w sposób uporządkowany. Zadbano także o dodatki, takie jak niewielka fontanna, ozdobny mostek i ławki. Tłem, jak zresztą w każdym miejscu na cmentarzu, jest zieleń drzew i krzewów. Foto: Shutterstock Cmentarz Centralny w Szczecinie Tak jak w Lapidarium, tak na terenie całego cmentarza, szczególną wagę przywiązywano do elementów dodatkowych: niezliczona liczba ławek, schodki i mostki, fontanny na czele z główną znajdującą się naprzeciw wejścia do kościoła. Różnorodność flory sprzyja także rozwojowi fauny. Zwierzęta mają tu odpowiednie warunki do życia, dzięki czemu stały się nieodzownym elementem cmentarnego krajobrazu. Przyzwyczajone do ludzi wiewiórki, kuny, lisy i jeże czują się tu bardzo swobodnie. Cmentarz - lekcja historii Cmentarz na przestrzeni lat stał się miejscem upamiętnienia wielu wydarzeń historycznych ważnych dla mieszkańców Szczecina, Polski i świata. Przykładem jest mierzący 18 metrów wysokości Pomnik Braterstwa Broni Żołnierzy Polskich i Radzieckich wzniesiony w latach 60. na pamiątkę zwycięstwa tych dwóch państw nad armią III Rzeszy. Innym pomnikiem jest Krzyż Katyński upamiętniający zamordowanych w czasie II wojny światowej polskich oficerów. Wśród kilkudziesięciu pomników nie sposób nie wymienić Pomnika Sybiraków oraz Pomnika Matki Sybiraczki przedstawiający matkę chroniącą dzieci pod płaszczem, czy też oryginalny, sięgający blisko pięciu metrów wysokości, Pomnik Kombatantów ze skrzydłem husarskim na tle gęsto umieszczonych strzał. Ważny jest także pomnik "Tym którzy nie wrócili z morza" przedstawiający krzyż wśród morskich fal. Jest także pomnik "Dzieci Nienarodzonych" z końca XX wieku i rzeźba "Matki Ziemi"sprzed stu lat przedstawiająca siedzącą starszą kobietę. Foto: Maciej Bledowski / Shutterstock Cmentarz Centralny w Szczecinie Przy cmentarzu znajduje się XIX-wieczny wiatrak holenderski, przy którym niegdyś mieściła się cmentarna szkółka drzewek. Wyhodowane w niej rośliny do dziś są dumą cmentarza-parku. Każdy krzew czy drzewo ma tu swoje miejsce, a cała roślinności dobrana jest w sposób perfekcyjny, nie tylko ze względu na jej warunki rozwoju, ale także na funkcję estetyczną. Dlatego cmentarz jest piękny i wyjątkowy o każdej porze i cały czas pełni zamierzoną od początku rolę: miejsca spoczynku dla zmarłych, pamięci dla zasłużonych oraz odpoczynku i refleksji dla żywych.

pomnik dzieci nienarodzonych szczecin